Disiplin; çocuğunuzun kendi sınırlarının nerede başlayıp nerede bittiğini ona göstermektir. Bu tarife göre çocuğun disiplini, onun sınırlarına bağlıdır. Peki, bu sınırları belirleyen kimdir? Elbette anne ve babadır. O halde belirleyici noktada bulunan anne-babanın dikkat etmesi gereken temel kritik hususları maddeler halinde sıralamaya çalışarak “Çocuk Eğitiminde Disiplin” yazı dizimizi noktalayalım. Böylece ileride konuyu hatırlamak isteyenlere derli toplu bir birikim bırakmış olalım.
Çocuklar büyüklerini taklit ederler o sebeple iyi bir davranış eğitiminin yolu iyi bir model olmaktan geçer. Mutluluk ve öfke anlarındaki davranışlarınıza dikkat edin. Akşam yemeğinde ıspanağı yemeyen babayı gören çocuğunuzun yemek seçmesi beklenen bir sonuçtur. Çocuğunuza olan sevginiz koşulsuz olmalıdır. Herhangi bir şarta bağlanan sevgi duruma göre değişeceğinden güven hissi uyandırmaz. Çocuğa karşı olan tutumlarınızda kararlı olmalısınız. Söylemleriniz kesinlik içermelidir. Aldığınız kararlar ya da yaptığınız uygulamalar süreklilik içermelidir. Tavırlarınız sakin ve kendinden emin olmalıdır. Olumlu davranışlarına dikkat çekerek onları ödüllendirmeniz olumlu davranışlarının artmasını sağlayacaktır. Disiplin uygulamalarında aşırıya kaçmaktan sakınınız. Çünkü bu çocukta kaygıya ve özgüven eksikliğine neden olabilir. Çocuk, kendisini gergin ve huzursuz hisseder. Aşırı disiplin durumunun tersi yani aşırı özgürlük ve hoşgörü ortamı da disiplinsizliğe neden olacaktır. Dengeyi korumak önemlidir. Anne ve babanın tutumları birbiriyle çelişmemelidir. İkisinin disiplin anlayışındaki fark tutarsızlığa sebep olacağından çocuğu duruma ve kişiye göre davranmaya iter. Çocuğunuza küsmeyin. Ona küsmeyi öğretmeyin. Anne iseniz baba ile, baba iseniz anne ile çocuğun arasına girmeyin. Öğretici değeri olmayan ancak kısa süreli bir yıldırma yöntemi olan dayağa başvurmayın. Korkutma, utandırma, gururunu kırma gibi çocuğun iç dünyasına zarar verebilecek davranışlardan kaçının. Çocuğunuzla yakın ilişki kurmayı onunla arkadaş gibi olmakla karıştırmayın. Çocuğunuzun sokakta bir sürü arkadaşı var siz bilinçli anne baba olmaya çalışın. Kurallar; çocuğunuzun yaşına uygun bir şekilde ve anlayabileceği bir dilde anlatılmalıdır. Neden bu kuralların koyulduğu, bu kurallara uyduğunda neler kazanacağı ve uymadığında neler kaybedebileceği ile ilgili bilgiler anne – baba tarafından açıklanmalıdır. Bu açıklamalar için; tüm aile üyelerinin bulunabileceği bir toplantı saati ve evde bir köşe belirleyin. ( mutfak masası, Ali’ nin odası vb. ) Toplantı esnasında yiyecek ve içecek ikramının yapılması çocuğunuzu mutlu edecek ve bu olayın ciddiyetini algılamasını kolaylaştıracaktır. Gerekli açıklamalar yapıldıktan sonra, çocuğunuza güvendiğinizi ve bu davranışı yapabileceğine inandığınızı söylemeyi unutmayın. Çocukla yapılan antlaşmayı yazıya dökmek onu somutlaştırmak ve ciddiyetini göstermek açısından etkili olabilir. Yapılan yanlış davranış sonrasında ondan yaptığı davranışı düşünmesini isteyin ve evde bir düşünme köşesi belirleyin. (bu köşeye birlikte eğlenceli bir isim takabilirsiniz, bazen siz de yanış davrandığınızda bu köşeye gidebilirsiniz) Verilen ceza çok uzun süreli olmamalı ve yapılan davranıştan hemen sonra uygulanmalıdır. Süre olarak üç yaş için üç dakika, dört yaş için dört dakika , beş yaş için beş dakika, 6 yaş için yine 5 dakika olarak belirlenmelidir. Sürenin uzun olması çocuğunuzun davranışı ile ceza arasında bağlantı kurmasını engelleyecek ve ceza amacına ulaşmayacaktır. Ceza amacına uygun olarak verilmelidir. Örneğin; oyuncaklarını toplamadığı için hafta sonu gidilecek bir geziden tamamen mahrum bırakılması çocuğunuzu çok mutsuz edecek ve sizden uzaklaşmasını sağlayarak bundan sonra koyacağınız kurallarda uyumsuzluğunu arttıracaktır
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
