Anne kendince uygun bir zamanda, çocuğu, tuvaletini yapması için tuvalete götürür. Fakat çocuk o anda ihtiyacı olmadığı için tuvaletini yapamaz. Tuvaletini yapmayan çocuğa anne kızar. Daha sonra ihtiyacı gelip de annesinden korkan çocuk bu sefer de altına yapar. Bunu gören anne çocuğa fena halde tekrar kızar. İkilem içinde kalan çocuk ne yapacağını şaşırır. İkilem içinde kalan ve bağımsızlık davranışlarını pekiştirmek bir yana cezalandıran, aşırı kontrolcü aileler tarafından yetiştirilen bu çocuklar, ayrı bir kimlik geliştiremezler. Bunlar, çocuklarının yaptıkları her şeyin doğruluğundan da sürekli şüphelenirler. Yine mükemmeliyetçi anne babaların empoze ettiği katı düzen ve disiplin içinde çocuk kendisini ona göre değerlendirip ona göre yaşar.
Çocuklukta öğretilen ya da öğrenilen bu tür davranışlar daha çok ergenlikte ve gençlik çağında kendini göstermeye başlamaktadır.
Titizlik Hastalığı Nasıl Yenilebilir?
Bu hastalığı olan kişiler bir uzmandan yardım almalıdır. Öğrenilerek kazanılan bu olumsuz davranışın yine öğrenilerek terk edilmesi sağlanabilir. Kişi burada kendisinde sıkıntı oluşturan düşünce ve davranışlarının bir listesini çıkarmalıdır. Bu liste, kişiyi en az rahatsız edenden başlayarak en çok rahatsız edene doğru sıralanır.
Kişi, kendini en az rahatsız edenden başlayarak bırakma çalışmaları yapar. Belirli aralıklarla o davranışı bırakması sağlanarak, kişideki diğer rahatsızlıklar için hem bir geri bildirim hem de bir pekiştireç olur.
Elini her seferde on beş kez yıkıyorsa bu sefer on dört, on üç, on iki, on bir… diyerek zamanla bunu istenilen seviyeye getirilebilir. Bu davranış kişinin titizlik davranışıyla yüzleşebilmeyi öğrenmesidir. Kişi titizliğine neden olan davranışını yapmayı veya bir kısmını yerine getirmeyi bırakmayı öğrenir. Tetikleyici durumla defalarca yüz yüze gelen kişi buna karşı durmayı öğrenir. Kişinin başına olumsuzluk gelmediğini ve anksiyetesinin azaldığını görünce kendisinde bir rahatlama olur. Bu da kişide bir geribildirim oluşturmuş olur. Bunun yanında bunaltının artmasını isteyerek daha çok o hareketi yapma çalışmaları yapılabilir.
Kapıyı kilitledim mi sorusu aklına gelen kişinin olduğu yerden kapıya kilitli olup olmadığına bakması için aynı, hareketi çok daha fazla yapması istenerek bıktırma yöntemi uygulanabilir.
Sonuçta kişinin bu davranışı bırakma konusunda istekli olması gerekir. Bunun için de üzerine düşen görevi fazlasıyla yapması gerekir. Aşırılığı halinde uzmanından yardım alınmalıdır.
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
