Zengibar Kalesi, Bozkır İlçesi’ne bağlı Hacılar, Ulupınar, Yazdamı ve Işıklar Köyleri arasındaki Asar Tepe olarak bilinen 1803 m. rakımlı tepede kurulmuş eski bir yerleşimdir. Etrafı son derece güçlü sur duvarlarıyla çevrili olan kentte yaşayan insanlar, Bozkır ve çevresinde günümüzde yaşayan halk gibi kahramanlıklarıyla ve vatan sevgisiyle bilinen insanlardı. Yabancı güçlere tarihin hiçbir döneminde teslim olmamışlar ve zor durumda kaldıkları zamanlarda da teslim olmayıp kendilerini ateşe atarak yanmışlardır.
Bu özellikleriyle bilinen Zengibar Kalesi
maalesef yıllarca ihmal edilmiş ve hak ettiği değeri bulamamıştır. Böylece Bozkır çevresinin turizm potansiyeli açısından büyük bir kayıp olmuştur. Batı Anadolu Bölgesi’ndeki Efes’ten bile daha önemli bir antik kent olmasına rağmen Zengibar Kalesi’nin adını bugün Bozkır halkının çoğu bile duymamıştır. Her kim Asar Tepe’ye çıkıp antik kente bir baksa, bütün ihtişamıyla araştırılmayı ve bilimsel kazıları bekleyen kent karşısında hayıflanacaktır. Türkiye’de böylesi antik kentlerde Kültür Bakanlığı’nın izniyle Üniversitelerin Arkeoloji Bölümleri tarafından arkeolojik yüzey araştırmaları ve arkeolojik kazılar yapılmaktadır. Kazı çalışmaları için öncelikle birkaç yıl kazma vurmadan kentteki mevcut kalıntıların tespiti için yüzey araştırması yapılması, kentin topoğrafik detaylı haritasının çıkarılması, detaylı fotoğraflarının çekilmesi ve mimari yapıların planlarının çıkarılması istenmektedir. Bunlar tamamlandıktan sonra ise kazı çalışmalarına izin verilmekte ve bundan sonra kentin toprak altındaki değerlerinin çıkarılmasına ve kentin turizme açılmasına izin verilmektedir.
Zengibar Kalesi’nde kazı yapabilmek için 2009 yılında Kültür Bakanlığı’na müracaat ettim. Ancak Bakanlık tarafından öncelikle kentte yüzey araştırmalarının tamamlanması istenmiştir. Bu istek ve hedef doğrultusunda 2013 yılı çalışmalarımızda Zengibar Kalesi’nin detaylı haritasının çıkarılması çalışmaları yapılacaktır. Bu tür çalışmalar bir ekip ve çeşitli teçhizat yardımıyla yapılabilmektedir. Bu yüzden oldukça maliyetli bir çalışmadır. Ancak böyle bir çalışma yapılabilirse önümüzdeki yıllarda Zengibar Kalesi’nde kazı yapabilmenin yolları açılacak ve ilerideki kazı çalışmalarında bu haritalama çalışmaları büyük kolaylıklar sağlayacaktır.
Türkiye’de bu tür çalışmalar genellikle sponsorlar desteğiyle yürütülmekte ve sponsorların çalışmanın her aşamasında, bilimsel sunumlarda, yazılan kitap gibi yayınlarda sürekli reklam edilmesi sağlanmaktadır.
Zengibar Kalesi’nde Kültür ve Turizm Bakanlığı izniyle 3 yıldır sürdürmekte olduğumuz arkeolojik yüzey araştırmalarının temel gayelerinden biri, Bozkır’ın önemli bir değeri olan bu antik yerleşmenin Bozkır ve Türkiye turizmine kazandırılması ve bölge ekonomisinin canlanmasına katkı sağlamaktır.
Bu amaçlar ve hedefler doğrultusunda Bozkırlı ve Bozkır’a gönül vermiş iş adamlarımızın her zaman desteğine ihtiyacımız olacaktır. İstenmesi durumunda, Zengibar Kalesi’ni merak eden hemşerilerimize, çalışmalarımıza katkı sağlamayı düşünen ya da konuyu merak eden herkese daha detaylı bilgiler vermek için her zaman hazırız.
Kazancınız bol ve bereketli olsun.
Yrd. Doç. Dr. Osman DOĞANAY
Nevşehir Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi
Arkeoloji Bölümü
Nevşehir
Tel. 0530 777 64 45
E-mail: [email protected]
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
