Bu ara yazdığım yazılarda siyaseti değil, bizden olan birilerini yazmaya çabalıyorum. Böylece araştırma yaparak hem kendim öğreniyor, hem de okuyan dostlarımızın da öğrenmelerine aracılık yapmış oluyorum. İslam’ın sevap olarak bildirdiği öğretme ve öğrenme amelini işlemiş oluyoruz. Bu yazımda da bazı İslam âlimlerine göre Hz. Peygamberden sonra gelen insanların büyüğü olan ilk halife Hz. Ebubekirle ilgili bir olayı sizlerle paylaşıyorum; umarım faydalı bir iş yapmış oluruz. Kurtubi tefsirinde İsra süresinde anlatılan bir olayı sizlerle paylaşmak istiyorum. Kurtubi tefsir sahibi kendisine ulaşan sahabe haberlerine göre: Hz. Ebu Bekir, Kuranı Kerimi baştan sona okudum. Fakat beni en fazla etkileyen şu ayetten başkasını göremedim, demiştir. O ayet“De ki: Herkes karakterinin gereğini yerine getirir. Sonra da Rabbin kimin en doğru yolda olduğunu en iyi bilendir” buyrulur. Hz. Ebubekir yine bir sözünde “her şeyin bir ahlakı vardır. İnsanın ahlakı da isyankârlık ve nankörlüğüdür. Allah’ın ahlakı ise, af ve mağfiret sahibi olmasıdır.” Demiştir. Hz. Ebubekir yine bir sözünde “Rab deyince af akla gelir, Kul deyince de günah akla gelir” der. Günahsız kimse yoktur. Çünkü bir kutsi hadiste bütün insanlar melekler gibi günahsız olsaydı, onları yok eder, günah işleyip tövbe isteyecek bir varlık yaratırdım” buyurmuştur. Yukarıdaki Ebu bekiri etkileyen ayette geçen“ Ala Şakileti ” kelimesi birçok manaya gelmektedir. Bunlar: Kişinin huyu, üzerinde gittiği yol- mezhep, gittiği fikir kulüpleri, seçip evlendiği hanım ahlakı, arkadaş olduğu kimse, giyindiği elbisenin şekli, rengi, inandığı din, Müslüman - Kâfir –kulun karakteri isyankârlığıdır, Allahın krakeri ise, affedici oluşudur. İşte insanın temelini oluşturan mayası ve karakteri eğitim ve öğretimle filan değişmez. İlgili hadiste “Bir dağın yerinden koptuğunu işitince bunu doğrulayınız; bir adamın yaratılışından(karakterinden) kopup ayrıldığını işitince de bunu doğrulamayınız. Çünkü o, yaratılışındaki huyu, karakteri üzere yaşar ve ölür gider.” Bu hadis ilgili ayetin açık bir şekilde anlaşılmasını sağlamaktadır. Yani eğitimle sonradan elde edilen kötü ahlakları değiştirmek mümkün olsa bile, kişinin doğuştan ve ailesinin genetiğinden aldığı karakterlerini eğim bile değiştiremez. Hadis açıkça bunu söylüyor. Herkes karakterinin icabına göre iş tutar. Tuttuğu iş üzere de ölür. Nasıl ölürse, o şekilde dirilir. Karakteri şu olay ne güzel açıklar. Bir veli öğrencileriyle kırda gezerken köpeklerin bir arda oynadıklarını görürler. Hocalarına öğrencileri bu gördüklerini anlatırlar. Hocaları, evlatlarım onların önüne bir kemik atın da, o zaman serleyin onları, diye cevap verir.
Günümüzde yedikleri içtikleri ayrı gitmeyenlerin bir menfaat karşısında nasıl kanlı bıçaklı hale geldiklerini hep birlikte okuyup işitiyoruz. Hz. Mevlana” Aşağılık insanlar, iyiliğe kötülükle karşılık verenlerdir” demiş. Esas karakterdir ki, insana bir kahvenin kırk yıl hatırı olduğunu unutturmaz. Bozuk karakterlilere ne kadar iyilik yaparsanız yapın, sonunda aşağılık insanın hışmına eninde sonunda uğrarsanız. Akrebin karakteri sokmaktır, köpeğinki de ısırmaktır.
Bir insanın karakterini öğrenmek için onu bir makama getirin veya bir dünyalık verin. Bir zaman sonra, kendisine yardım eden insanları tanımayacaktır. Yıllarca aynı sınıfta okuyup yokluğu birlikte paylaşanların, varlığa kavuşunca nasıl yabancı oldukları dillere destandır. Hz. Ebu Bekir, bir tüccar olduğu için, birçok değişik insanlarla tanışıp alış veriş yaptığından dolayı, karakterden söz eden ayetten daha fazla etkilenmiştir. Ayet denince herkes Kuran-ı Kerimin ayetleri anlaşılır. Fakat öyle değildir. Kurana göre, insanın kendisi, başta aklı olmak üzere her bir azası, kâinatta yaratılmış olan her bir varlık, evrende meydana gelen her bir olay ve mevsimler en başta birer ayet olduğu bize Kitabımız haber veriyor. Karakteri kişiyi dört bir taraftan kuşatmıştır. Kuranda 6666 ayete karşılık Ebu Bekir bu ayetten niye etkilenmiştir? İnsanı tanımanın en kısa yolu karakteridir. Bunu bildikten sonra insanın haritası çıkarılabilir. Bunu öğrenmek için rehberlikle uğraşanlar ve psikologlar hayatlarını insan karakterlerini tanımaya hasretmişlerdir. “Bir dağın yerinden koptuğunu işitince bunu doğrulayınız; bir adamın yaratılışından(karakterinden) kopup ayrıldığını işitince bunu doğrulamayınız. Çünkü o, yaratılışındaki huyu karakteri üzere yaşar gider.” HŞ. Hadisin alındığı eserin yazarı Nevzat Ayasbeyoğlu M.E:Byayınları1991 Hz. Mevlana bu hadise uygun olarak “Aşağılık kişiler iyiliğe kötülükle karşılık verir” der.
YAŞARKEN ALIŞ VERİŞLERİMİZDEN ZARAR GÖRMEMEKİÇİN İNSANLARIN KARAKTERLERİNİ ÖĞRENMEMMİZ ÖNEMLİDİR. HZ. EBUBEKİRİDE BU KONUYLA İLGİLİ AYET ETKİİLEMİŞTİR.
YanıtlaSil