Viral hepatitler ve 28 temmuz Dünya Hepatit Günü
Karaciğer dokusunun iltihabı hepatit olarak isimlendirilir, virüs adını verdiğimiz mikroplar ülkemizde ve tüm dünyada hepatitin en önemli nedenidir. Hepatit virüslerine ve neden oldukları hastalıklara ilişkin özellikler, bulaşma yolları, korunma yöntemleri, aşılamalara ilişkin bilgiler aşağıda özetlenmektedir.
Hepatit çoğunlukla virüslerden bulaşır. Hepatit hastalığının 7 türü olup A, E, F tipi hepatitler, virüs bulaşan su ve besin maddelerinin ağızdan alınması ile oluşur. B, C, D, G türü hepatitler ise kanla temas, tükürük ve cinsel ilişki yoluyla bulaşır.
Hepatit A, Hepatit A virüsünün neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Ülkemizde, genellikle okul çağı çocuklarında sık görülür. Tuvalet hijyeni kötü olan kişilerin ellerini yıkamaması ve sonrasında yiyecek-içeceklere dokunması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Bu nedenle, kişisel hijyenin ve sağlık koşullarının yetersiz ve kötü olduğu toplu yaşanan yerlerde kolayca yayılır.
Hepatit A için kimler risk altındadır?
Hepatit A'nın yaygın olduğu yerlerde yaşayanlar veya buralara seyahat edenler
Kötü sağlık koşulları altında yaşayanlar
Temiz suya sahip olmayanlar
Damardan ilaç, madde kullananlar
Hepatit A ile infekte kişiyle aynı evde yaşayanlar
Hepatit A ile infekte kişiyle aynı evde yaşayanlar
Akut hepatit A'lı birisinin cinsel partneri olanlar
Hepatit A'dan korunma yolları
Temiz içme suyu sağlanması
Kanalizasyon atıklarının uygun bir şekilde uzaklaştırılması
Kişisel hijyenin sağlanması, ellerin sık sık temiz su ve sabunla yıkanması
Aşılanma
Hepatit B ve C hastalığına sebep olan virüsler sessizdir. Pek çok insan farkında olmadan bu virüsü almış olabilir ve hiçbir belirti olmaksızın bu virüsü taşıyabilir. Tedavi edilmez ise her iki virüs de karaciğer sirozuna neden olabilir. Siroz ise kanama, asit, koma, karaciğer yetmezliği, karaciğer kanseri gibi yaşamı tehdit eden hastalıklar ya da ölüm ile sonuçlanabilir. Uzun süreli Hepatit B hastalığında siroz ortaya çıkmadan önce de karaciğer kanseri görülebilir.
Hepatit B ve Hepatit C hastalıklarının bulaşma yolları şunlardır:
Kan ve diğer vücut sıvılarıyla bulaşma
Deri bütünlüğünün bozulduğu durumlarda (kesik-açık yara vb) mikrobun bulaşması
Cinsel ilişki
Hepatit taşıyıcı gebeden bebeğine bulaşma
Hepatit B ve hepatit C risk Grupları:
Hepatit B' ve hepatit C'li anneden doğan bebekler,
Hepatit B taşıyıcısı ile aile içi temas edenlerden aşısız olanlar,
Çok sayıda cinsel eşi olanlar ve para karşılığı cinsel ilişkide bulunanlar,
Kan ve kan ürünleri kullananlar,
Hemodiyaliz uygulanan kişiler,
Damar içi ilaç bağımlıları,
Hasta ve hasta çıkartıları ile teması bulunan tüm sağlık personeli
Toplu halde bulunulan yerlerde (okullar, kreşler, kışlalar, yurtlar, huzurevleri, v.b.) yaşayanlar,
Steril olmayan aletlerle yapılan sünnet ve kulak delme gibi işlemler
Berberler, kuaförler, manikür-pedikürcüler, itfaiye personeli, askerler, polis memurları, kazalarda ve afetlerde ilk yardım uygulayan kişiler de risk grubunda yer almaktadır.
Hepatit B ve Hepatit C tipi sarılık mikroplarından korunmak için dikkat
edilmesi gereken kurallar şunlardır:
Tıraş bıçağı, diş fırçası, diş macunu, küpe, tırnak makası gibi kişisel malzemeleri diğer insanlarla paylaşmaktan kaçınılmalı,
Dövme veya piercing yaptırırken temiz iğneler kullanıldığından emin olunmalı,
Berbere gidildiğinde kullanılmamış traş bıçağı ve steril edilmiş ustura kullanıldığından emin olunmalıdır,
Cinsel ilişki sırasında, özellikle çok eşli durumlarda, mutlaka prezervatif kullanılmalıdır,
Uyuşturucu kesinlikle kullanılmamalı,
Sağlık görevlileri enjeksiyon uygulamasını güvenli yöntemlerle gerçekleştirmeli, tek kullanımlık enjektör kullanılmalı,
Gebeler mutlaka B ve C tipi sarılık mikrobu olup olmadığına ilişkin test yaptırmalı,
Ailede (özellikle anne baba kardeş eş gibi yakın akrabalarda) sarılık hastası, siroz veya karaciğer kanseri hastası varsa mutlaka test yaptırmalı
Aşılanma:
Hepatit A ve B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Ülkemizde Hepatit A aşısı, çocuklara 18. ay ile 24. ayda ücretsiz uygulanmaktadır.
Hepatit B aşısı da güvenli ve etkili bir aşıdır. Ülkemizde Hepatit B aşısı, 1998 yılından beri her yeni doğan bebeğe ücretsiz olarak doğum yapılan hastanelerde ve aile hekimliğinde uygulanmaktadır. Hepatit B aşısı bebeklere doğumda, 1.ayın sonunda ve 6.ayın sonunda; çocuklara ve risk grubunda olan kişilere 0.-1.-6. aylarda toplam 3 doz ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarımızda uygulanmaktadır. Hepatit C hastalığına karşı aşı henüz bulunmamaktadır.
Hepatit tanısı alan kişilerin mutlaka tedavi olmaları ve sağlıklı yaşam yöntemlerini uygulamaları kendileri ile çevresinin sağlığı açısından çok önemli olduğu unutulmamalıdır.
28 temmuz dünya hepatit günü
Dünyada 350 milyon kronik hepatit B ve 170 milyon kronik hepatit C hastası vardır. Çoğu insan hepatitten ziyade AIDS'e yakalanmaktan daha çok endişelenir, fakat her sene dünya çapında 1,5 milyon insan AIDS'ten çok hepatit B veya C hastalığından ölmektedir. Hepatit B virüsü, AİDS virüsüne göre 50-100 kat daha bulaşıcıdır. Hepatit B aşıyla önlenebilir bir hastalıktır. Bu nedenle hastalığın erken aşamada yakalanabilmesi için sağlık taraması yapılması, virüsle karşılaşmadan önce koruyucu aşı yapılması ve bu virüslerden korunma yollarının bilinmesi çok önemlidir.
İşte bu nedenlerle 2011 yılından itibaren iDünya Sağlık Örgütü ve Dünya Hepatit Birliği tarafından 28 temmuz günü "Dünya Hepatit Günü" olarak belirlenmiştir. 1960'lı yıllarda hepatit B virüsünün (HBV) keşfi ve daha sonra HBV aşısının geliştirilmesi çalışmaları ile 1976 yılı tıp alanında Nobel ödülünü kazanan Prof. Dr. Blumberg' in (Baruch Samuel Blumberg) 5 Nisan 2011'de ölümünden sonra, doğum günü olan 28 Temmuz tarihi Dünya Hepatit Günü olarak belirlenmiş ve bütün ülkelerde bu tarih Dünya Hepatit Birliği ve dünya sağlık örgütü (WHO). tarafından belirlenen etkinliklerle değerlendirilmektedir.
Dünya çapındaki hepatit grupları, hastaları ve avukatları 28 Temmuz'da bu önemli günü kutlamak adına etkinliklere katılırlar. Özellikle 2012'de 20 ülkeden binlerce kişi Dünya Hepatit Günü'nde hepatitlere ilişkin insanların bilgisizliğini ve duyarsızlığını göstermek adına 3 bilge maymun hareketlerini yaptıklarında bir Guinness rekoru kırılmıştır.
Ülkemizde de Türk Karaciğer Vakfı (TKCV) , Hepatitle Yaşam Hasta ve Hasta Yakınları Toplumsal Bilgilendirme, Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği (HepYaşam) , Viral Hepatitle Savaşım Derneği (VHSD) ve diğer kurum ve kişilerin katılımıyla önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da 28 Temmuz 2015 Dünya Hepatit Günü için çeşitli etkinlikler planlanmıştır. Amaç özellikle hepatit B ve C konusunda toplumsal farkındalığı arttırmak, korunma önlemleri ve hasta olanların tedavi olmaları konusunda duyarlılık sağlamak ve bilinçlendirmektir.
BOZKIR TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ OLARAK SİZLERİNDE BU ÇAĞ HASTALIĞINA KARŞI BİLİNÇLİ OLMANIZI VE KORUNMA YÖNTEMLERİNE UYMANIZI DİLER HEPATİTSİZ SAĞLIKLI GÜNLER DİLERİZ.
Dr.TUFAN ULUDEMİR
BOZKIR TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ BAŞKANI
YASAL UYARI:
Bu e-posta'nın içerdiği bilgiler (ekleri de dahil olmak üzere) gizlidir. T.C. Sağlık Bakanlığı onayı olmaksızın içeriği kopyalanamaz, üçüncü kişilere açıklanamaz veya iletilemez . Bu mesajın gönderilmek istendiği kişi değilseniz (ya da bu e-posta'yı yanlışlıkla aldıysanız), lütfen yollayan kişiyi haberdar ediniz ve mesajı sisteminizden derhal siliniz. T.C. Sağlık Bakanlığı bu mesajın içerdiği bilgilerin doğruluğu veya eksiksiz olduğu konusunda bir garanti vermemektedir. Bu nedenle, bilgilerin ne şekilde olursa olsun içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından, saklanmasından T.C. sağlık Bakanlığı sorumlu değildir. Bu mesajın içeriği yazarına ait olup, T.C. Sağlık Bakanlığı görüşlerini içermeyebilir.
Bu e-posta bizce bilinen tüm bilgisayar virüslerine karşı taranmıştır.
DISCLAIMER:
This e-mail (including any attachments) may contain confidential and/or privileged information. Copying, disclosure or distribution of the material in this e-mail without The Ministry of Health of Turkey's authority is strictly forbidden. If you are not the intended recipient (or have received this e-mail in error), please notify the sender and delete it from your system immediately. The Ministry of Health of Turkey makes no warranty as to the accuracy or completeness of any information contained in this message and hereby excludes any liability of any kind for the information contained therein or for the information transmission, reception, storage or use of such in any way whatsoever. Any opinions expressed in this message are those of the author and may not necessarily reflect the opinions of The Ministry of Health of Turkey.
This e-mail has been scanned for all computer viruses known to us.
Bu e-posta'nın içerdiği bilgiler (ekleri de dahil olmak üzere) gizlidir. T.C. Sağlık Bakanlığı onayı olmaksızın içeriği kopyalanamaz, üçüncü kişilere açıklanamaz veya iletilemez . Bu mesajın gönderilmek istendiği kişi değilseniz (ya da bu e-posta'yı yanlışlıkla aldıysanız), lütfen yollayan kişiyi haberdar ediniz ve mesajı sisteminizden derhal siliniz. T.C. Sağlık Bakanlığı bu mesajın içerdiği bilgilerin doğruluğu veya eksiksiz olduğu konusunda bir garanti vermemektedir. Bu nedenle, bilgilerin ne şekilde olursa olsun içeriğinden, iletilmesinden, alınmasından, saklanmasından T.C. sağlık Bakanlığı sorumlu değildir. Bu mesajın içeriği yazarına ait olup, T.C. Sağlık Bakanlığı görüşlerini içermeyebilir.
Bu e-posta bizce bilinen tüm bilgisayar virüslerine karşı taranmıştır.
DISCLAIMER:
This e-mail (including any attachments) may contain confidential and/or privileged information. Copying, disclosure or distribution of the material in this e-mail without The Ministry of Health of Turkey's authority is strictly forbidden. If you are not the intended recipient (or have received this e-mail in error), please notify the sender and delete it from your system immediately. The Ministry of Health of Turkey makes no warranty as to the accuracy or completeness of any information contained in this message and hereby excludes any liability of any kind for the information contained therein or for the information transmission, reception, storage or use of such in any way whatsoever. Any opinions expressed in this message are those of the author and may not necessarily reflect the opinions of The Ministry of Health of Turkey.
This e-mail has been scanned for all computer viruses known to us.
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
