.jpg)
Varlık ve eşyayı yalnızca madde olarak telakki etmek, bu soruya verilebilecek iki cevap arasından yanlış olanı özümsemekten başka bir şey değildir. Her ne kadar basmakalıp bir örnek de olsa, verilebilecek en güzel misâl olan bayrak mevzuuna değinmeden bahsimizi tam mânâsı ile aydınlatmış olamayız diye düşünüyorum. Bayrak, yalnızca madde gözüyle bakıldığı zaman bir kumaş parçası olmaktan öteye geçemez. Ancak bayrağı değerli ve ehemmiyetli kılan, ona yüklenen mânâdır.
İşte yegâne meselemiz budur: Mânâ.
Gördüğümüz, tasavvur ettiğimiz her ne varsa maddeden öte bir anlam taşıdığı sürece değerlidir. Mânâ, maddenin var olma sebebidir. Aksi hâlde ibadethaneler taş birer duvar, ibadet birkaç hareket silsilesi, vatan taş ve topraktır. Heykeli taş bir siluetten, şiiri üç beş satırlık kelime topluluğu, müziği müzmin sesler birikintisi olmaktan öteye taşıyan sanatçının eserine kattığı mânâdır. İnsanın kuru bir cesetten daha fazlası olmasının nedeni, mânâ aleminin canlı mensubu olan ruhtur. Sitlerin, tarihi eserlerin virane yahut eski ve kırık dökük eşyalardan çok daha fazlası olmasının tek ve gerçek sebebi de taşımış oldukları mânâdır.
Varlık ve eşya, yalnızca varlığıyla elbette ki bir çok gayeye hizmet edebilir. Ancak taşıdığı mânâ itibarı ile değer taşımaya başlar, madde olmaktan öteye geçer. Kadim Anadolu insanı, bahsimizin yaşayan ve yaşatan örnekleridir. Onlar her varlığın bir sebepten dolayı var olduğunun, bir anlam taşıdığının bilincindedir. Toprak bolluktur, yağmur rahmet ve berekettir, su yaşamdır, bahar yeniden doğuştur. Çocuklar evin neşesi, baba evin direğidir. Yokluk, hastalık, musibetler imtihan; olağanüstülükler hikmettir.
Neticede, her varlık bir gaye için vardır. İşte mânâ da bu gayenin varlığa kattığı değerin neticesidir. İnsan ise gayelerin en büyüğünün mükellefidir. Bu mükellefiyeti taşıyabildiği nispette de değerlidir.
Taş, toprak, su, hava, ateş, ağaç, kuş, kedi... Her şey mânâ. İnsan ise mânâ üstü mânâ...
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
