.jpg)
TV'de son günlerde Afganistan'a dair haberler dönüp duruyor. ABD yıllarca sömürdüğü bu coğrafyayı ardına bakmadan bırakıp giderken ABD'ye bağlı hükümet görevini bırakıyor. Taliban yani talebeler hareketi medrese kökenli bir hareket. Bu hareketin en önemli vasfı kabileler arası çatışmalar ve iç mücadeleler ile her an savaşa hazır bir güç olmaları. ABD'nin boşalttığı ortamı Taliban doldurdu. Sahi ABD, Taliban'ı yok etmek için orada değil miydi? Şimdi neden gidiyor? Bir vakitler Ruslara karşı savaşan bu hareketi destekleyen ABD sonradan düşman olduğu bu yapıya işgal ettiği ülkeyi teslim edip gidiyor? Sorgulanması gereken şu taşlar yerinde duruyor mu? Herkes eskiden olduğu gibi mi? Yoksa İngiltere Afganistan'da ABD'ye kazık mı atıyor? Bunlar coğrafyanın kaderi mi? Afganistan, Türkiye olabilir mi ya da olmalı mı? Biz son üç dört sorunun cevabını en azından biliyoruz.
İlk olarak Türkiye, içindeki bazıları beğenmese de Cihan devleti mirası ile hareket ediyor. Osmanlı'nın yaşadığı siyasi, sosyal ve ekonomik bunalımların tarihi yükseliş tarihini dahi geçiyor. İsyanlar, darbeler, işgaller. Bu devlet Tanzimat, Islahat ve Meşrutiyet deneyimleri yaşadı. Cumhuriyeti meydana getirdi. Yanlış yapa yapa doğruyu bulmayı öğrendi. Bu mirası ABD ve Avrupa halen kullanıyor. Türkiye kendi içindeki aşiret, mezhep, aile ve din gibi değişime dirençli unsurlara zorla ve güzellikle bir potada eritti. Tartışma götürmekle beraber yeni bir değerler bütünü oluşturdu. Buna ister Osmanlı mirası deyin; ister cumhuriyet kazanımları. Afganistan bu nedenle Türkiye olamaz. Türkiye de bir Afganistan olmaz. Afganistan idaresi halka bırakılır mı? Bence imkansız . Yarın bir iç çatışma ve askeri darbe yine mülteciler vs. Bunun gelenek ve tecrübe ile ilgisi çok yüksek bence. Bu tecrübe Cumhuriyetin ve Osmanlı'nın üzerindedir. Devlet geleneğidir.
Uçağın tekerinde ülkeyi terk eden ve eli silahlı, sarıklı- cübbeli adamlar üzerinden bakın biz bunlar gibi de olabilirdik diyenler var. Bizim dini geleneğimiz hiç onlar gibi olmadı ve olamazda. Olmaya kalkanlarla verilen mücadeleler tarihen sabittir. Hatta bizimkiler İslam o değil diyeceklerdir. Bu iddiaların da haklıdırlar. İşin tarihi şöyle bir tarafı var. Devlet aşiret, mezhep gibi yapıları bugünlere getirinceye kadar neler çekti. Bugün haklı ve haksız olarak eleştirdiğimiz tarihi tecrübemiz olmasaydı biz neler yaşardık Allah bilir.
Selam ve dua ile….
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
