.jpg)
Meltem Gözel'in günü her sabah 07.00'de başlıyor. Daha güneş doğmadan seralarında çalışmaya başlamış, mantarlarıyla ilgileniyor. Sabah kontrollerinin bir parçası olarak, her zaman büyümelerini yakından takip ediyor. Ama ısı, diyor bize, bu en önemli faktör.
"Bebek gibiler" diyor. "Ah, birinin ateşi mi var?" Sıcaklığı ayarlıyor.
34 yaşındaki Meltem, her zaman mantar yetiştiricisi olmadı. Sadece üç yıldır bu işte, bu da onu endüstri standartlarına göre hala "acemi" yapıyor. Ancak Meltem ve çocukları için mantar yetiştirmek hayatlarında yeni bir sayfa açmıştır.
Şimdi Türkiye'nin güneybatısındaki kırsal bir ilçe olan Yalıhüyük'te yaşıyorlar. Sadece 1.600 kişiye ev sahipliği yapan bölge, nüfus bakımından Türkiye'nin en küçük ilçesidir. Ayrıca Meltem'in uzun yıllar kocasıyla birlikte yaşadığı ve üç çocuğunu büyüttüğü İstanbul'un koşuşturmacasından olabildiğince farklı. Ancak 2017 yılında eşinden boşanma kararının ardından kendisini ve çocuklarını büyüdüğü Yalıhüyük'e geri taşıdı.
Ayrılığın derin üzüntüsü ve her şeye yeniden başlamanın kaygısıyla Yalıhüyük'e geldiler. Meltem de ilk başta ailesini nasıl destekleyeceğinden emin değildi. Evliyken çalışmıyordu ve bölgedeki iş fırsatları kıttı. Korkmamak için, bulabildiği her yerde iş buldu. İlk başta gündüzleri ufak tefek işler yaptı ve geceleri yerel halka satmak için köfte yaptı.
Ama ayaklarını altına aldığında etrafına bakınmaya başladı. Tarımın bölgenin en önemli endüstrilerinden biri olduğunu biliyordu ve her zaman yeşil bir baş parmağı olduğu için bir şans vermeye karar verdi. 2018 yılında Ulusal Tarım ve Orman Bakanlığı'nın yerel temsilcileriyle görüştükten sonra mantar işletmesi kurmaya karar verdi.
Meltem'in seralarından birinde satış için yeni yetiştirilen mantarlar hasat edilir.
Mantar yetiştiriciliği çok yeni başlayanlar için uygundur. Başlangıç maliyetleri düşüktür ve başlamak için tek ihtiyacınız olan karanlık tutulabilecek küçük bir alan. Buna rağmen, Meltem'in mantar yetiştirme konusunda önceden bir deneyimi yoktu, bu yüzden yardım için uzandı. Bunu , IFAD ve Türkiye Hükümeti'nin Türkiye'nin İç Anadolu bölgesindeki her türden küçük ölçekli çiftçiyi desteklemek için ortak bir çabası olan Göksu Taşeli Havza Geliştirme Projesi'nin ev sahipliğinde bir akran öğrenme programında buldu .
Program aracılığıyla, tüm deneyim seviyelerindeki mantar çiftçileri, birbirlerine öğretiyor ve birbirlerinden öğreniyor. Meltem örnek bir öğrenci olduğunu kanıtladı. "20 yıllık deneyime sahip bir üreticiden 5 yıllık deneyime sahip başka bir üreticiye kadar tanıştığım herkesten yeni şeyler öğrendim" diyor.
Her büyüme döngüsü sırasında sıkı kalite kontrol prosedürleri gerçekleştirilir.
Meltem'in işi kısa sürede gelişmeye başladı. Yılda 3 ila 5 büyüme döngüsü ve her hasatta yaklaşık 3 ton ürün veren mantar yetiştiriciliği tipik olarak kazançlı bir çabadır. Ayrıca, mantar kalitesi genellikle yüksek olduğundan, pazarlamaya çok az veya hiç ihtiyaç yoktur. Meltem ürününü aracılara satar ve aracılar hemen Konya, Antalya ve Manavgat gibi civar illerdeki pazarlara arz eder.
Meltem'in işini büyütmesi de uzun sürmedi. Kısa süre sonra projenin desteğiyle önce bir sera, ardından bir başka sera kurdu. Üretim alanı şimdi 210 metrekaredir. Ve başkalarından öğrendiği gibi, şimdi de bilgilerini diğer çiftçilere aktarıyor. Tavsiye vermekten mutluluk duyar – ve özellikle diğer kadınların işe başlamalarına yardımcı olmaktan mutluluk duyar.
Bu günlerde Meltem'in telefonu neredeyse hiç durmadan çalıyor. Başarısının haberi çok yayıldı ve kendi mantar işini kurmak isteyen insanlar ülkenin her yerinden arıyorlar.
Bugün sabah sera kontrollerini bitirirken telefonu çalar. Düzenli arayanlarından biri, tavsiyelerini yakından takip eden bir kadın. O ve Meltem neredeyse her gün telefonda konuşuyorlar. Meltem gibi, evinin bodrum katında kendi mantar işini kurdu ve o da şu ana kadar iyi verim elde ettiği için üretim alanını genişletmek istiyor. Bugünkü görüşmede Meltem'e bir çadır almayı düşündüğünü söyler.
Günün ilerleyen saatlerinde, arayan diğer birkaç kişiye tavsiyede bulunduktan sonra, çocuklarına bakma ve bazı ev işleri yapma zamanı geldi. Ara sıra mantarlarını kontrol etmek için seralara gidiyor. Çocukları bazen "Mantarlarını bizden daha çok seviyorsun!" diyerek onunla dalga geçiyor.
Meltem işini gerçekten çok seviyor – çünkü bu onun sadece ailesini değil, kendisi gibi birçok kadını desteklemesine izin veriyor.
Kaynak IFAD'ın Türkiye
Gelişmelerden zamanında haberdar olmak istiyor musunuz? Google News’te Bozkır Haber'e abone olun.
